Leon Pors
Adviseur ecologie en GIS, Landschap Erfgoed Utrecht
"ArcGIS, en dan vooral ArcGIS Field Maps, is onmisbaar voor onze organisatie en voor al die vrijwilligers die zich voor ons inzetten en met deze app op hun mobiel of tablet 'het landschap' ingaan om gegevens te registreren", licht Leon toe. "Specifiek voor de regio Utrecht brengen vrijwilligers landschapselementen in kaart om te weten waar er beheer en behoud nodig is. Zij maken deel uit van het project Meet je Landschap. Landschapselementen zijn bijvoorbeeld poelen, houtwallen, knotwilgen en oude lanen. Ze zijn van grote waarde voor het vastleggen van CO2, het opvangen van fijnstof en het tegengaan van verdroging en hittestress. Ook zijn ze belangrijk voor de biodiversiteit, omdat veel diersoorten in of bij landschapselementen wonen. En daarmee zijn ze essentieel voor een gezonde en aantrekkelijke leefomgeving. Biodiversiteitsherstel is een van de maatschappelijke opgaven waar we ons op richten."
Samen werken aan de kwaliteit van landschap, natuur en erfgoed in Nederland. Dat is de missie van LandschappenNL; het samenwerkingsverband van twintig landschapsorganisaties. Om de staat van het landschap in kaart te brengen en landschapsveranderingen te monitoren en duurzaam te beheren is geo-informatie essentieel. LandschappenNL en daarbij aangesloten organisaties gebruiken daartoe onder andere de software en deskundigheid van Esri Nederland. "We zouden niet meer zonder kunnen", zegt Leon Pors, adviseur ecologie en GIS bij Landschap Erfgoed Utrecht, een van de aangesloten landschapsorganisaties bij LandschappenNL.
Tekst: Rob Hoekstra, Tekstschrijvers.nl. Foto's: Kees Eigenraam.
natuurlijke oevers. De bedoeling is om de ecologische lijnen terug te brengen. Daar valt nog veel te winnen. In Utrecht zitten we bijvoorbeeld momenteel op zo'n 3% realisatie groene dooradering. Belangrijk hierbij is dat we beschikken over accurate data. Ook hier speelt geo-informatie een rol om alles in kaart te brengen. Vanuit LandschappenNL kijken we samen met Esri Nederland naar de mogelijkheden daartoe en zetten we de benodigde ArcGIS-software, waaronder ArcGIS Pro in. Groot pluspunt van Esri Nederland is dat het een meedenkende partij is en concrete oplossingen aandraagt en kundig adviseert. In ons streven naar betere kwaliteit van het landschap ben ik dan ook blij met de 'geo'-kennis- en software-steun van Esri."
Volgens Leon is het niet al te best gesteld met de natuur en het landschap in Nederland. Hij maakt zich zorgen, maar hij prijst de initiatieven onder meer vanuit zijn eigen organisatie om te zorgen voor verbetering. Zo is er sinds 2022 het landelijke 'Aanvalsplan Landschap' met als doel om maatschappelijke opgaven op het gebied van biodiversiteit, klimaat, waterkwaliteit en landschap en cultuurhistorie aan te pakken via groenblauwe dooradering (GBDA). "De ambitie is minimaal 10% GBDA realisatie in 2050. Daarvoor is mede door LandschappenNL een beoordelingskader ontwikkeld. Met groenblauwe dooradering wordt het netwerk van de natuurlijke elementen in het agrarische cultuurlandschap bedoeld, zoals houtwallen en bomenrijen, maar ook sloten en beken met
Daarbij wordt gebruikgemaakt van bestaande databronnen die niet met een monitoringdoel zijn samengesteld. Daarmee kan het zijn dat gegevens niet volledig zijn, maar de data zijn wel te gebruiken voor het signaleren van veranderingen. De resultaten zijn beschikbaar als open data. Mooi zou zijn als uiteindelijk al deze informatie, dus ook de data van de Meetnetten, samenkomt op een centraal punt. Daar wordt aan gewerkt", zegt Leon.
Naast het regionale Meetnet werkt LandschappenNL samen met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Wageningen Environmental Research Institute en Het Kadaster aan de Monitor Landschap. Hierin speelt ArcGIS een rol bij het vastleggen van veranderingen in landgebruik en bebouwing. "Deze Monitor is gebouwd met de ArcGIS Hub en wordt tweejaarlijks bijgewerkt en voorzien van nieuwe gegevens.
ArcGIS Field Maps biedt de mogelijkheid voor mobiele gegevensverwerking en -bewerking. "De data die we daarmee verzamelen biedt input voor het dashboard en de ‘experience’ van het Meetnet Kleine Landschapselementen (MKLE) van Utrecht, maar ook voor het dashboard van het landelijke Meetnet Landschapselementen (MLE). Hier kunnen mensen zien waar alle landschapselementen zich in hun eigen regio bevinden. Voor beleidsmakers, zoals gemeenteambtenaren, is het een handig hulpmiddel bij landschapsontwikkelingsplannen. Ook dient de informatie als input voor interactie met betrokken partijen. Mooi is dat al die vrijwilligers zich ontpoppen als ambassadeurs van onze missie, en prima gesprekspartners zijn. Vaak zijn het mensen die in de regio wonen en ook hun naaste buren goed kennen. Sommigen wonen naast agrariërs. Deze vrijwilligers kunnen dan makkelijker het gesprek aangaan, bijvoorbeeld over stikstof, dan beleidsbepalers zelf. Niet alleen in Utrecht, maar nog in 136 andere gebieden in Nederland verzamelen en registreren we op deze manier gegevens. De eerste meting is steeds een 0-meting. Vervolgens hanteren we een cyclus van vijf jaar als het gaat om meetmomenten om te kijken of en waar er veranderingen in het landschap hebben plaatsgevonden. Daarna kan bekeken worden of en waar er mogelijk actie ondernomen kan worden."
Meer weten over ArcGIS?
Meer weten over de mogelijkheden van ArcGIS voor uw samenwerkingsproject? Neem contact op.
Naast het regionale Meetnet werkt LandschappenNL samen met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Wageningen Environmental Research Institute en Het Kadaster aan de Monitor Landschap. Hierin speelt ArcGIS een rol bij het vastleggen van veranderingen in landgebruik en bebouwing. "Deze Monitor is gebouwd met de ArcGIS Hub en wordt tweejaarlijks bijgewerkt en voorzien van nieuwe gegevens.
ArcGIS Field Maps
Niels vervolgt: "Het ArcGIS-platform is op elk device, overal en altijd toegankelijk. Zo kun je beheer van data, informatieproducten en apps centraal regelen. Ook is het voor iedereen die ermee werkt binnen de organisatie direct zichtbaar als er bijvoorbeeld mutaties worden doorgevoerd. Informatie en data zijn realtime beschikbaar. Toepassingen en apps zijn toegankelijker en eenvoudiger in gebruik. Ruime IT-kennis is niet nodig. Dat maakt het gebruik laagdrempelig voor collega's binnen de hele organisatie. Ook als ze wat minder thuis zijn in GIS. Daarnaast kun je aan de hand van user types bepalen wie toegang heeft tot welke informatie. Het biedt dus maatwerk. Nog een voordeel is dat de webversie ondersteuningsmogelijkheden en updates biedt vanuit cloudgebaseerde diensten. Het gebruik van onze online tools beperkt vooral de afhankelijkheid van een eigen IT-infrastructuur."
Leon Pors
Adviseur ecologie en GIS, Landschap Erfgoed Utrecht
"ArcGIS, en dan vooral ArcGIS Field Maps, is onmisbaar voor onze organisatie en voor al die vrijwilligers die zich voor ons inzetten en met deze app op hun mobiel of tablet 'het landschap' ingaan om gegevens te registreren", licht Leon toe. "Specifiek voor de regio Utrecht brengen vrijwilligers landschapselementen in kaart om te weten waar er beheer en behoud nodig is. Zij maken deel uit van het project Meet je Landschap. Landschapselementen zijn bijvoorbeeld poelen, houtwallen, knotwilgen en oude lanen. Ze zijn van grote waarde voor het vastleggen van CO2, het opvangen van fijnstof en het tegengaan van verdroging en hittestress. Ook zijn ze belangrijk voor de biodiversiteit, omdat veel diersoorten in of bij landschapselementen wonen. En daarmee zijn ze essentieel voor een gezonde en aantrekkelijke leefomgeving. Biodiversiteitsherstel is een van de maatschappelijke opgaven waar we ons op richten."
Samen werken aan de kwaliteit van landschap, natuur en erfgoed in Nederland. Dat is de missie van LandschappenNL; het samenwerkingsverband van twintig landschapsorganisaties. Om de staat van het landschap in kaart te brengen en landschapsveranderingen te monitoren en duurzaam te beheren is geo-informatie essentieel. LandschappenNL en daarbij aangesloten organisaties gebruiken daartoe onder andere de software en deskundigheid van Esri Nederland. "We zouden niet meer zonder kunnen", zegt Leon Pors, adviseur ecologie en GIS bij Landschap Erfgoed Utrecht, een van de aangesloten landschapsorganisaties bij LandschappenNL.
Meer weten?
Meer weten over de mogelijkheden van ArcGIS voor uw samenwerkingsproject? Neem contact op.
Volgens Leon is het niet al te best gesteld met de natuur en het landschap in Nederland. Hij maakt zich zorgen, maar hij prijst de initiatieven onder meer vanuit zijn eigen organisatie om te zorgen voor verbetering. Zo is er sinds 2022 het landelijke 'Aanvalsplan Landschap' met als doel om maatschappelijke opgaven op het gebied van biodiversiteit, klimaat, waterkwaliteit en landschap en cultuurhistorie aan te pakken via groenblauwe dooradering (GBDA). "De ambitie is minimaal 10% GBDA realisatie in 2050. Daarvoor is mede door LandschappenNL een beoordelingskader ontwikkeld. Met groenblauwe dooradering wordt het netwerk van de natuurlijke elementen in het agrarische cultuurlandschap bedoeld, zoals houtwallen en bomenrijen, maar ook sloten en beken met natuurlijke oevers. De bedoeling is om de ecologische lijnen terug te brengen. Daar valt nog veel te winnen. In Utrecht zitten we bijvoorbeeld momenteel op 2,7% realisatie groenblauwe dooradering. Belangrijk hierbij is dat we beschikken over accurate data. Ook hier speelt geo-informatie een rol om alles in kaart te brengen. Vanuit LandschappenNL kijken we samen met Esri Nederland naar de mogelijkheden daartoe en zetten we de benodigde ArcGIS-software, waaronder ArcGIS Pro in. Groot pluspunt van Esri Nederland is dat het een meedenkende partij is en concrete oplossingen aandraagt en kundig adviseert. In ons streven naar betere kwaliteit van het landschap ben ik dan ook blij met de 'geo'-kennis- en software-steun van Esri."
Daarbij wordt gebruikgemaakt van bestaande databronnen die niet met een monitoringdoel zijn samengesteld. Daarmee kan het zijn dat gegevens niet volledig zijn, maar de data zijn wel te gebruiken voor het signaleren van veranderingen. De resultaten zijn beschikbaar als open data. Mooi zou zijn als uiteindelijk al deze informatie, dus ook de data van de Meetnetten, samenkomt op een centraal punt. Daar wordt aan gewerkt", zegt Leon.
Tekst: Rob Hoekstra, Tekstschrijvers.nl.
Foto's: Kees Eigenraam.