Gasunie over de toegevoegde waarde voor RO-bewaking
"
"
"
"
Via GeoDSO kunnen we omgevingsplannen en vergunningen beoordelen en controleren of leidingen en assets juist zijn opgenomen, inclusief beperkingengebieden en regels.
Tool geschikt voor brede doelgroep
Irena vervolgt: "Het mooie van de tool is de grote toepasbaarheid. Deze is bedoeld en toegankelijk voor een brede doelgroep, variërend van overheden en netbeheerders tot ingenieursbureaus en woningcorporaties. De oplossing is primair ontwikkeld voor professionals met ruimtelijke vraagstukken, waaronder planologen, beleidsmedewerkers, vergunningverleners en ontwikkelaars.
Of bijvoorbeeld het Havenbedrijf dat kan kijken naar het ontwikkelpotentieel in het havengebied, waarbij de te verdelen kavels voldoen aan alle ruimtelijke en juridische eisen. De integratie van DSO-data met eigen data zorgt zo in deze en in andere gevallen voor betere efficiëntie, omdat gebruikers niet hoeven te schakelen tussen verschillende systemen. Het vergroot daarmee een efficiëntere werkwijze, samen met de tijdwinst dat dit oplevert door sneller inzicht."
Gasunie over de praktische inzet van GeoDSO
"
Onze omgevingsmanagers gebruiken GeoDSO bij het beoordelen van ruimtelijke plannen en het inschatten van nieuwe leidingtracés. In de toekomst kunnen zij ook zienswijzen indienen. Daarbij is het extra handig dat we ook verordeningen van waterschap en provincie kunnen raadplegen.
Uitdagingen ontsluiten DSO-data
Bij het ontsluiten van DSO-data door derden is er sprake van zeer grote hoeveelheden data. Om al die datastromen in goede en overzichtelijke banen te leiden, is er bijvoorbeeld de fair use policy. Dat betekent dat gebruikers binnen het open karakter van de DSO-LV en de CC-BY-licentie zijn gehouden aan 'billijk gebruik' van data en API-services. Hiermee streven we dat het gebruik gelijkmatig wordt verdeeld over alle gebruikers en het DSO voor iedereen blijft functioneren. Sommige API's hebben ook een bevragingslimiet", aldus Bart. Irena vult aan: "Ook GeoDSO-gebruikers zijn gebonden aan de fair use policy van het DSO. GeoDSO draagt hieraan bij door de API's efficiënt te bevragen. Maar, zoals gezegd, is er feitelijk bij de gebruikers geen API-kennis nodig en dat maakt de oplossing toegankelijker en gebruikersvriendelijker."
Data cruciaal
Bij GeoDSO draait het om de juiste data. Datagedreven werken vormt daarbij de rode draad. Zo vormt het Open Stelsel voor Derden (OSvD) de kern van de DSO Landelijke Voorziening (DSO-LV). Deze DSO-LV is gebouwd vanuit de API-first-strategie. Door de API's beschikbaar te stellen aan eenieder wordt het ontwikkelen van innovatieve oplossingen gestimuleerd. "We zijn blij dat Esri Nederland pioniert met deze oplossing en we werken prima samen. Voor alle duidelijkheid; de data en API’s kunnen door iedereen worden gebruikt en waar nuttig of nodig leveren we daarbij ondersteuning. Dat past binnen het Open Databeleid van de overheid. De informatie in het DSO is voor iedereen toegankelijk. Het biedt mogelijkheden om DSO-informatie te integreren met andere databronnen en zich te richten op specifieke scenario's van gebruikers. In het geval van GeoDSO gaat het erom dat gebruikers van ArcGIS relevante data uit de OSvD kunnen combineren met hun eigen data", zegt Bart Huijbers.
Gemeente Zwolle over het gemak en de betrouwbaarheid van GeoDSO
"
Het is geweldig om als GIS-specialist geen ETL’s te hoeven maken. We kijken altijd naar actuele informatie, rechtstreeks uit het DSO.
overlappende werkingsgebieden, activiteiten en gebiedsaanwijzingen. GeoDSO helpt gebruikers in deze nieuwe context overzicht en inzicht te krijgen. In toekomstige versies van GeoDSO kijken we naar de inzet van AI ter ondersteuning van dit inzicht. Maar dit bevindt zich nog in een verkennende fase."
Nog een uitdaging is volgens Irena dat de omgevingsdocumenten fundamenteel anders zijn dan de oude ruimtelijke plannen. "Vasthouden aan het oude is niet meer mogelijk. Daarom moeten we onszelf een nieuwe benadering aanleren die aansluit bij de mogelijkheden van het DSO. Straks spreken we niet meer over bestemmingen, maar over meerdere
Gemeente Zwolle over de praktische inzet van GeoDSO binnen gemeentelijke processen
"
"
Voor het toetsen van plannen en het verlenen van vergunningen is GeoDSO een waardevolle toevoeging. Beleidsmedewerkers en vergunningverleners kunnen er direct mee aan de slag.
kennis nodig voor de tool. De tool is echter niet bedoeld voor burgers die bijvoorbeeld willen weten of een airco aan de buitenkant van hun woning geplaatst mag worden conform een bestemmingplan binnen hun gemeente. Die kunnen daarvoor terecht bij het Omgevingsloket."
De tool kan toegepast worden in verschillende werkprocessen en het geeft voor verschillende gebruikersgroepen een compleet beeld van de ruimtelijke context door visualisatie van juridische regels op de kaart. De kaart dient daarom ook als communicatiemiddel en geeft snel en in een overzicht een beeld wat waar geldt. Er is geen technische API-
Gemeente Zwolle over de visuele meerwaarde van GeoDSO
"
"
GeoDSO maakt het mogelijk om DSO-informatie te combineren met onze eigen kaartlagen. Zo kunnen we de exacte ligging veel beter bepalen.
Bart Huijbers,
Productowner,
Kadaster
Irena Dronjak,
Esri Nederland
SCHRIJF IN
Tekst: Rob Hoekstra, Tekstschrijvers.nl. Foto's: Esri Nederland
Hoe krijg je nu het beste inzicht in de regels die voor een specifieke locatie gelden, en hoe sluit dat aan op het eigen werkproces? Met die vragen kampen overheden en organisaties sinds de Omgevingswet van kracht is (1 januari 2024) en het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) het nieuwe vertrekpunt is voor wat juridisch mag in de fysieke leefomgeving. Hét antwoord biedt Esri Nederland nu met haar slimme oplossing GeoDSO. Deze innovatieve tool combineert, visualiseert en analyseert beleids- en juridische informatie uit het DSO binnen de vertrouwde ArcGIS-omgeving. Zo krijg je overzicht en ruimtelijk inzicht in een handomdraai.
Stapsgewijze ontwikkeling van een oplossing die werkt
de mogelijkheden van de DSO-LV API's bekeken om te valideren of de bedachte oplossingen technisch haalbaar zijn. Daarmee stond het proces van klantgericht ontwerpen en probleemoplossend te werk gaan centraal. Hieruit is uiteindelijk een werkende toepassing gerold die bruikbaar is binnen de ArcGIS-omgeving. Bijvoorbeeld voor Gasunie die aan de hand van de tool kan controleren of hun assets, zoals leidingen en percelen, conform het Omgevingsplan beschermd zijn.
De GeoDSO-oplossing is stapsgewijs ontwikkeld. Samen met enkele Esri-klanten, waaronder Havenbedrijf Rotterdam, Gasunie, en met ondersteuning door ontwikkelaars van DSO-LV, is er vorig jaar een eerste proof of concept-versie gepresenteerd. Irena: "We hebben ons een week 'opgesloten' in het fraaie kantoor van het Havenbedrijf om met ontwikkelaars en gebruikers de problemen te verkennen die GeoDSO kan oplossen. Samen hebben we gekeken welke inzichten nodig zijn in de praktijk en hoe GeoDSO daarin kan voorzien. Ontwikkelaars hebben vervolgens
Met de GeoDSO-tool helpen wij dat integrale ruimtelijke inzicht te bieden, waarbij de juridische informatie uit het DSO wordt gecombineerd met eigen GIS-data van organisaties. Bijvoorbeeld voor het uitvoeren van locatiescans, impactanalyses en scans die inzicht geven in waar potentie ligt voor ruimtelijke ontwikkeling. Dit is cruciaal voor het maken van afgewogen keuzes bij complexe ruimtelijke vraagstukken."
Alle voorgaande losse systemen, zoals Omgevingsloket online (OLO), Activiteitenbesluit Internet Module (AIM) en ruimtelijkeplannen.nl zijn met de komst van de Omgevingswet en het DSO vervangen door één Digitaal Stelsel Omgevingswet. Gegevens uit het DSO worden ontsloten met het Omgevingsloket en via digitale koppelingen waarmee systemen informatie kunnen opvragen (API's). Dat roept vragen op bij veel organisaties hoe ze toegang krijgen tot deze informatie. Irena Dronjak werkte als productmanager GeoDSO bij Esri Nederland aan de ontwikkeling van GeoDSO. Door Bart Huijbers, product owner DSO-LV Open Stelsel voor Derden, en DSO-LV ontwikkelaars werd daarbij ondersteuning verleend. Volgens Irena wordt met GeoDSO ingespeeld op al deze ontwikkelingen in en de vraag vanuit de praktijk. "We hebben in Nederland te maken met schaarse ruimte en grote maatschappelijke uitdagingen, zoals woningbouw, de energietransitie en klimaatadaptatie. Juist daarom is het essentieel om snel en in een oogopslag te kunnen zien waar wat mag, en dit in combinatie met andere ruimtelijke data.
Momenteel worden nog alle laatste puntjes op de i's gezet voor GeoDSO 1.0. "Onder meer op basis van feedback die we hebben ontvangen van zo'n 30 organisaties. Die zijn bij wijze van proef met de conceptversie 0.9 aan de slag gegaan door het te testen in hun eigen omgeving. Deze organisaties hadden zich aangemeld na een eerste korte introductie van de tool tijdens Esri Connect afgelopen maart. Wat hun wensen en bevindingen betreft, staat met stip op nummer 1 de mogelijkheid om ruimtelijke plannen en omgevingsdocumenten in ArcGIS inzichtelijk te krijgen. Gebruikers vinden het daarbij belangrijk dat deze data bij de bron (DSO-LV) wordt opgehaald, zodat deze actueel, volledig en juist is. Op nummer 2 staat de wens om DSO-data te kunnen combineren met eigen ruimtelijke data, zodat er een integraal beeld ontstaat. Beide wensen zijn in versie 1.0 van GeoDSO gerealiseerd. Op nummer 3 staat het kunnen exporteren van rechtstreeks uit het DSO opgehaalde data voor diepere ruimtelijke analyses. Deze functionaliteit wordt óf al in versie 1.0 óf kort daarna beschikbaar gesteld. Maar ook als GeoDSO straks in gebruik is, blijven we op basis van ervaringen en feedback de tool doorontwikkelen. Daarbij houden we ook rekening met mogelijke veranderingen en wijzigingen in de Omgevingswet. Zo houden we de tool altijd up-to-date", vertelt Irena.
Meer weten over GeoDSO?
Meld u aan voor het webinar GeoDSO: actuele DSO-regels direct in ArcGIS op 28 oktober en ontdek en ervaar de slimme mogelijkheden van GeoDSO.
Bestemmingsplan gevisualiseerd
Nog een uitdaging is volgens Irena dat de omgevingsdocumenten fundamenteel anders zijn dan de oude ruimtelijke plannen. "Vasthouden aan het oude is niet meer mogelijk. Daarom moeten we onszelf een nieuwe benadering aanleren die aansluit bij de mogelijkheden van het DSO. Straks spreken we niet meer over bestemmingen, maar over meerdere overlappende werkingsgebieden, activiteiten en gebiedsaanwijzingen. GeoDSO helpt gebruikers in deze nieuwe context overzicht en inzicht te krijgen. In toekomstige versies van GeoDSO kijken we naar de inzet van AI ter ondersteuning van dit inzicht. Maar dit bevindt zich nog in een verkennende fase."
Onze omgevingsmanagers gebruiken GeoDSO bij het beoordelen van ruimtelijke plannen en het inschatten van nieuwe leidingtracés. In de toekomst kunnen zij ook zienswijzen indienen. Daarbij is het extra handig dat we ook verordeningen van waterschap en provincie kunnen raadplegen.
"
Gasunie over de praktische inzet van GeoDSO
"
Gemeente Zwolle over de praktische inzet van GeoDSO binnen gemeentelijke processen
Voor het toetsen van plannen en het verlenen van vergunningen is GeoDSO een waardevolle toevoeging. Beleidsmedewerkers en vergunningverleners kunnen er direct mee aan de slag.
de mogelijkheden van de DSO-LV API's bekeken om te valideren of de bedachte oplossingen technisch haalbaar zijn. Daarmee stond het proces van klantgericht ontwerpen en probleemoplossend te werk gaan centraal. Hieruit is uiteindelijk een werkende toepassing gerold die bruikbaar is binnen de ArcGIS-omgeving. Bijvoorbeeld voor Gasunie die aan de hand van de tool kan controleren of hun assets, zoals leidingen en percelen, conform het Omgevingsplan beschermd zijn.
De GeoDSO-oplossing is stapsgewijs ontwikkeld. Samen met enkele Esri-klanten, waaronder Havenbedrijf Rotterdam, Gasunie, en met ondersteuning door ontwikkelaars van DSO-LV, is er vorig jaar een eerste proof of concept-versie gepresenteerd. Irena: "We hebben ons een week 'opgesloten' in het fraaie kantoor van het Havenbedrijf om met ontwikkelaars en gebruikers de problemen te verkennen die GeoDSO kan oplossen. Samen hebben we gekeken welke inzichten nodig zijn in de praktijk en hoe GeoDSO daarin kan voorzien. Ontwikkelaars hebben vervolgens
Stapsgewijze ontwikkeling van een oplossing die werkt
Gemeente Zwolle over de visuele meerwaarde van GeoDSO
GeoDSO maakt het mogelijk om DSO-informatie te combineren met onze eigen kaartlagen. Zo kunnen we de exacte ligging veel beter bepalen.
"
Tool geschikt voor brede doelgroep
Irena vervolgt: "Het mooie van de tool is de grote toepasbaarheid. Deze is bedoeld en toegankelijk voor een brede doelgroep, variërend van overheden en netbeheerders tot ingenieursbureaus en woningcorporaties. De oplossing is primair ontwikkeld voor professionals met ruimtelijke vraagstukken, waaronder planologen, beleidsmedewerkers, vergunningverleners en ontwikkelaars.
Of bijvoorbeeld het Havenbedrijf dat kan kijken naar het ontwikkelpotentieel in het havengebied, waarbij de te verdelen kavels voldoen aan alle ruimtelijke en juridische eisen. De integratie van DSO-data met eigen data zorgt zo in deze en in andere gevallen voor betere efficiëntie, omdat gebruikers niet hoeven te schakelen tussen verschillende systemen. Het vergroot daarmee een efficiëntere werkwijze, samen met de tijdwinst dat dit oplevert door sneller inzicht."
Gasunie over de toegevoegde waarde voor RO-bewaking
Via GeoDSO kunnen we omgevingsplannen en vergunningen beoordelen en controleren of leidingen en assets juist zijn opgenomen, inclusief beperkingengebieden en regels.
"
Bestemmingsplan gevisualiseerd
Met de GeoDSO-tool helpen wij dat integrale ruimtelijke inzicht te bieden, waarbij de juridische informatie uit het DSO wordt gecombineerd met eigen GIS-data van organisaties. Bijvoorbeeld voor het uitvoeren van locatiescans, impactanalyses en scans die inzicht geven in waar potentie ligt voor ruimtelijke ontwikkeling. Dit is cruciaal voor het maken van afgewogen keuzes bij complexe ruimtelijke vraagstukken."
Irena Dronjak,
Esri Nederland
Bart Huijbers,
Productowner, Kadaster
SCHRIJF IN
Meer weten over GeoDSO?
Meld u aan voor het webinar GeoDSO: actuele DSO-regels direct in ArcGIS op 28 oktober en ontdek en ervaar de slimme mogelijkheden van GeoDSO.
Data cruciaal
Bij GeoDSO draait het om de juiste data. Datagedreven werken vormt daarbij de rode draad. Zo vormt het Open Stelsel voor Derden (OSvD) de kern van de DSO Landelijke Voorziening (DSO-LV). Deze DSO-LV is gebouwd vanuit de API-first-strategie. Door de API's beschikbaar te stellen aan eenieder wordt het ontwikkelen van innovatieve oplossingen gestimuleerd. "We zijn blij dat Esri Nederland pioniert met deze oplossing en we werken prima samen. Voor alle duidelijkheid; de data en API’s kunnen door iedereen worden gebruikt en waar nuttig of nodig leveren we daarbij ondersteuning. Dat past binnen het Open Databeleid van de overheid. De informatie in het DSO is voor iedereen toegankelijk. Het biedt mogelijkheden om DSO-informatie te integreren met andere databronnen en zich te richten op specifieke scenario's van gebruikers. In het geval van GeoDSO gaat het erom dat gebruikers van ArcGIS relevante data uit de OSvD kunnen combineren met hun eigen data", zegt Bart Huijbers.
Momenteel worden nog alle laatste puntjes op de i's gezet voor GeoDSO 1.0. "Onder meer op basis van feedback die we hebben ontvangen van zo'n 30 organisaties. Die zijn bij wijze van proef met de conceptversie 0.9 aan de slag gegaan door het te testen in hun eigen omgeving. Deze organisaties hadden zich aangemeld na een eerste korte introductie van de tool tijdens Esri Connect afgelopen maart. Wat hun wensen en bevindingen betreft, staat met stip op nummer 1 de mogelijkheid om ruimtelijke plannen en omgevingsdocumenten in ArcGIS inzichtelijk te krijgen. Gebruikers vinden het daarbij belangrijk dat deze data bij de bron (DSO-LV) wordt opgehaald, zodat deze actueel, volledig en juist is. Op nummer 2 staat de wens om DSO-data te kunnen combineren met eigen ruimtelijke data, zodat er een integraal beeld ontstaat. Beide wensen zijn in versie 1.0 van GeoDSO gerealiseerd. Op nummer 3 staat het kunnen exporteren van rechtstreeks uit het DSO opgehaalde data voor diepere ruimtelijke analyses. Deze functionaliteit wordt óf al in versie 1.0 óf kort daarna beschikbaar gesteld. Maar ook als GeoDSO straks in gebruik is, blijven we op basis van ervaringen en feedback de tool doorontwikkelen. Daarbij houden we ook rekening met mogelijke veranderingen en wijzigingen in de Omgevingswet. Zo houden we de tool altijd up-to-date", vertelt Irena.
Alle voorgaande losse systemen, zoals Omgevingsloket online (OLO), Activiteitenbesluit Internet Module (AIM) en ruimtelijkeplannen.nl zijn met de komst van de Omgevingswet en het DSO vervangen door één Digitaal Stelsel Omgevingswet. Gegevens uit het DSO worden ontsloten met het Omgevingsloket en via digitale koppelingen waarmee systemen informatie kunnen opvragen (API's). Dat roept vragen op bij veel organisaties hoe ze toegang krijgen tot deze informatie. Irena Dronjak werkte als productmanager GeoDSO bij Esri Nederland aan de ontwikkeling van GeoDSO. Door Bart Huijbers, product owner DSO-LV Open Stelsel voor Derden, en DSO-LV ontwikkelaars werd daarbij ondersteuning verleend. Volgens Irena wordt met GeoDSO ingespeeld op al deze ontwikkelingen in en de vraag vanuit de praktijk. "We hebben in Nederland te maken met schaarse ruimte en grote maatschappelijke uitdagingen, zoals woningbouw, de energietransitie en klimaatadaptatie. Juist daarom is het essentieel om snel en in een oogopslag te kunnen zien waar wat mag, en dit in combinatie met andere ruimtelijke data.
Hoe krijg je nu het beste inzicht in de regels die voor een specifieke locatie gelden, en hoe sluit dat aan op het eigen werkproces? Met die vragen kampen overheden en organisaties sinds de Omgevingswet van kracht is (1 januari 2024) en het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) het nieuwe vertrekpunt is voor wat juridisch mag in de fysieke leefomgeving. Hét antwoord biedt Esri Nederland nu met haar slimme oplossing GeoDSO. Deze innovatieve tool combineert, visualiseert en analyseert beleids- en juridische informatie uit het DSO binnen de vertrouwde ArcGIS-omgeving. Zo krijg je overzicht en ruimtelijk inzicht in een handomdraai.
Tekst: Rob Hoekstra, Tekstschrijvers.nl. Foto's: Esri Nederland
Uitdagingen ontsluiten DSO-data
Bij het ontsluiten van DSO-data door derden is er sprake van zeer grote hoeveelheden data. Om al die datastromen in goede en overzichtelijke banen te leiden, is er bijvoorbeeld de fair use policy. Dat betekent dat gebruikers binnen het open karakter van de DSO-LV en de CC-BY-licentie zijn gehouden aan 'billijk gebruik' van data en API-services. Hiermee streven we dat het gebruik gelijkmatig wordt verdeeld over alle gebruikers en het DSO voor iedereen blijft functioneren. Sommige API's hebben ook een bevragingslimiet", aldus Bart. Irena vult aan: "Ook GeoDSO-gebruikers zijn gebonden aan de fair use policy van het DSO. GeoDSO draagt hieraan bij door de API's efficiënt te bevragen. Maar, zoals gezegd, is er feitelijk bij de gebruikers geen API-kennis nodig en dat maakt de oplossing toegankelijker en gebruikersvriendelijker."
Gemeente Zwolle over het gemak en de betrouwbaarheid van GeoDSO
Het is geweldig om als GIS-specialist geen ETL’s te hoeven maken. We kijken altijd naar actuele informatie, rechtstreeks uit het DSO.
"
De tool kan toegepast worden in verschillende werkprocessen en het geeft voor verschillende gebruikersgroepen een compleet beeld van de ruimtelijke context door visualisatie van juridische regels op de kaart. De kaart dient daarom ook als communicatiemiddel en geeft snel en in een overzicht een beeld wat waar geldt. Er is geen technische API-kennis nodig voor de tool. De tool is echter niet bedoeld voor burgers die bijvoorbeeld willen weten of een airco aan de buitenkant van hun woning geplaatst mag worden conform een bestemmingplan binnen hun gemeente. Die kunnen daarvoor terecht bij het Omgevingsloket."