De groep zoekt uit welke symbolen er op de kaarten moeten komen en hoeveel verschillende symbolen iemand met zijn vingertoppen kan onderscheiden.

Esri GIS Conferentie 2023
Volledig zelfstandig

De volgende stap in het project is het creëren van een systeem waarmee visueel beperkte mensen zelf kaarten kunnen aanvragen en bouwen, zonder hulp van anderen.

"We werken aan een proces om mensen de kaarten online te laten bestellen", zegt Aafke van Welbergen, een expert op het gebied van inclusief en gebruikersgericht ontwerpen bij Stichting Accessibility. "Het is belangrijk dat de kaarten er zijn, maar mensen moeten ze ook zelfstandig kunnen bestellen en gebruiken."

"We onderzoeken de mogelijkheden voor een websysteem voor het beschikbaar maken van de kaarten. Daarbij zoeken we ook aansluiting bij de manieren waarop mensen met een visuele beperking nu al aan informatie komen, bijvoorbeeld via Dedicon", aldus Van der Vaart. "We

“Wat betekenen tactiele kaarten voor mij? Verrijking in kunnen, gaan en doen.” Dat zei Arend Jan van Dongen op dag 1 van de Esri GIS Conferentie 2023 in de keynote Inclusieve topografie: een tastbaar resultaat. Als ervaringsdeskundige en tester speelt hij een essentiële rol in het toegankelijk maken van geo-informatie voor mensen met een visuele beperking. “De kaarten geven mij informatie over een stukje omgeving, zodat ik het overzicht in mijn hoofd kan creëren.” Collega's van de samenwerkende organisaties – het Kadaster, Dedicon en Stichting Accessibility – namen de aanwezigen mee in de totstandkoming van tactiele kaarten met behulp van GIS-technologie. Ook deelden zij hun visie voor de toekomst. “Geo-informatie voor iedereen, dat is ons speerpunt", aldus Vincent van Altena, Consultant Onderzoek en Innovatie bij het Kadaster. “Het moet net zo vanzelfsprekend zijn als water uit de kraan.”

denken aan het gebruik van ArcGIS Maps SDK voor JavaScript, waarmee we zowel de interface voor het bestellen van kaarten kunnen bouwen als de dynamische legenda's die we in de kaarten willen gebruiken."

Zodra gebruikers het hele proces van het maken, bestellen, afdrukken en gebruiken van tactiele kaarten zelfstandig kunnen doorlopen, hoopt de projectgroep hun werk uit te breiden naar andere organisaties en mensen in andere landen. "We willen onze proof-of-concept-ontwerpen, die gebruik maken van nationale datasets en de ArcGIS Levende Atlas, gebruiken om onze kennis te delen met andere organisaties en nationale geografische instituten", aldus Van Altena. "Door met nog meer mensen samen te werken, kunnen we verder bouwen op onze ideeën."

Braillelabels moeten een bepaalde grootte hebben en altijd horizontaal worden weergegeven, waardoor er niet veel op een kaart passen.

Overzicht en context

De legenda van de kaart in braille

Mensen met een visuele beperking kunnen met hun vingers voelen waar voetpaden, wegen, spoorlijnen, gebouwen, gras en water zich bevinden.

Nooit meer een editie van

het Esri Magazine missen?

Ellen Zieleman is een van de mensen die heeft geholpen bij het testen van de kaarten

Net zoals ziende mensen digitale kaarten naar wens kunnen aanpassen – door in te zoomen op een bepaald gebied of door kaartlagen met gebouwen of vegetatie aan- of uit te zetten – moeten mensen met een visuele beperking hun eigen kaarten kunnen maken.

"Het belangrijkste is dat je zelf kunt bepalen wat je op een kaart wilt hebben", zegt Van Dongen. "Ik wil, als ik een (trein)station binnenkom, weten of ik de voor- of achterkant van de hal binnenkom. Iemand anders vindt dat misschien niet belangrijk."

Omdat er zo weinig labels op een kaart passen, is het maken van tactiele kaarten waarmee je gegevens kunt filteren een uitdaging.

"Op die manier hebben we tactiele, afdrukbare kaarten van buurten en van Nederland gecreëerd die informatie bevatten over de ruimtelijke context. Denk aan provinciale hoofdsteden en de manier waarop spoorwegen door het land lopen", aldus Van Altena.

Het team voerde vervolgens gebruikerstesten uit met mensen met een visuele beperking. Ellen Zieleman, een van de testers, was verbaasd toen ze voor het eerst een van de tactiele wereldkaarten van Het Kadaster voelde. "Met één vinger kon ik Nederland verkennen, en met beide handen kreeg ik een idee van de grootte van Rusland", aldus Zieleman in een video van het Kadaster over haar ervaring als kaarttester. “Mijn wereldbeeld is verrijkt, doordat ik nu net als mensen zonder visuele beperking toegang heb tot deze kennis.”

Toen Van Dongen de tactiele kaarten testte, deed hij dat in Zwolle, vlak bij het kantoor van Het Kadaster. "Ik herkende het gebied, maar kwam ook nieuwe dingen tegen op de kaart", zegt Van Dongen. "Een kaart die op de juiste manier is gemaakt, biedt het overzicht dat je nodig hebt om je te oriënteren in het dagelijkse leven. Als ik bijvoorbeeld op vakantie ben, wil ik weten hoe de omgeving van de accommodatie eruitziet. En als ik naar een ziekenhuis moet, kan ik gemakkelijker mijn weg vinden als ik een overzicht heb van de gangen en de verschillende delen van het ziekenhuis."

"Mensen met een visuele beperking gebruiken hun vingertoppen om kaarten te verkennen. Daarom hebben ze ruimte nodig tussen de objecten, vormen en lijnen om ze te kunnen onderscheiden," aldus Van Altena. "Om een lijn te kunnen voelen, moet die ongeveer driekwart millimeter dik zijn", legt Nauta uit. "Om een lijn te kunnen onderscheiden van een iets dikkere lijn, moet die tweede lijn bijna twee keer zo dik zijn. En om te kunnen bepalen waar het ene object eindigt en het volgende begint, moet er drie of vier millimeter ruimte tussen zitten."

Om deze kaarten zo toegankelijk mogelijk te maken, gebruikt het team zwelpapier van A3-formaat. Dit speciale soort papier past in een gewone laserprinter. De kaarten worden geprint met zwarte inkt en dan wordt het papier in een zwelmachine geplaatst (die eruitziet als een lamineermachine) die de chemische coating van het papier activeert. Binnen enkele seconden zet de inkt uit tot een uniforme hoogte. Het resultaat is een kaart die mensen met hun vingertoppen kunnen voelen.

Omdat het oppervlak van de kaarten zo beperkt is, experimenteert het team met de manier waarop informatie kan worden gepresenteerd. "We onderzoeken hoeveel verschillende symbolen iemand met zijn vingers kan onderscheiden, welke symboliek we moeten gebruiken en hoeveel informatielagen we moeten presenteren", zegt Van der Vaart.

Door te testen ontdekte het team dat mensen de kaarten vooral willen gebruiken om te begrijpen hoe steden en buurten in elkaar zitten, waar de winkels zijn en welke routes ze kunnen nemen. Een van de testers, een vrouw die enkele jaren geleden haar gezichtsvermogen verloor, wilde weten hoe het nieuwe winkelcentrum bij haar in de buurt eruitziet.

"Ze weet hoe haar buurt er vroeger uitzag, maar ze weet niet hoe het winkelcentrum eruitziet, en ze gaat er vaak winkelen", zegt Niels van der Vaart, hoofd productmanagement en innovatie bij Esri Nederland. "Daarom vroeg ze ons een kaart van het winkelcentrum te maken."

Naast het voorzien in de dagelijkse behoeften van mensen met een visuele beperking, ziet Van Altena nog meer mogelijkheden. “We hopen dat gebruikers met onze kaarten ook hun kennis van de samenleving en bepaalde situaties in de maatschappij – in hun eigen stad, maar ook op Europees en zelfs mondiaal niveau – kunnen verrijken.”

In samenwerking met Esri Nederland maakten Van Altena en Rijnberk een aantal kaarten in ArcGIS. Daarvoor gebruikten ze gegevens van het Kadaster en de ArcGIS Levende Atlas In plaats van dagen, kostte het maken van een prototype slechts zo'n 20 minuten.

Tactiele kaart met verschillende symbolen

Voetpaden worden aangeduid met een stippellijn met korte stippen. Fietspaden zijn lijnen waarin elke stip drie keer zo lang is als de andere. Dus een stip van één millimeter, dan een stip van drie millimeter, enzovoort. Er wordt onderscheid gemaakt tussen wegen die voornamelijk voor auto's zijn en snelwegen. Als een weg voor zowel auto's als fietsen is, toont de kaart vanwege de beperkte ruimte alleen het symbool voor een autoweg.

Vandaaruit kunnen gebruikers aanvullende kaarten maken, bijvoorbeeld van restaurants en openbaarvervoerstations. De wegen en restaurants kunnen worden toegevoegd aan een tweede pagina en wegen en vervoerstations aan een derde pagina. Of misschien passen ze alle drie op één kaart als er genoeg ruimte is tussen de symbolen. "De kaarten hebben ook een ankerpunt, wat gebruikers houvast geeft en hen helpt zich te oriënteren", aldus Van Altena.

Er bestaan geen universele richtlijnen voor tactiele symbolen. Wel werkt de projectgroep samen met onderzoekers die zich in tactiele symbolen verdiepen en blijven ze de best practices van organisaties als Dedicon en Stichting Accessibility gebruiken

"Presenteren we eerst een kaart met alleen wegen en dan een tweede kaart met wegen en gebouwen, of beginnen we met een kaart met veel informatie en geven we mensen dan een kaart met minder informatie?" Deze vragen houden het team nog altijd bezig. Op dit moment hebben gebruikers toegang tot een kaart in de vorm van een basislaag die alleen de waterwegen, spoorwegen en wegen in een gebied weergeeft.

Hoe werken tactiele symbolen?

 Tekst: Tekstschrijvers.nl. Foto's: Kadaster, Stichting Accessibility, Petra Fotografie

De twee namen contact op met Bartiméus (een instituut voor visueel beperkte mensen), Stichting Accessibility (een organisatie die zich richt op digitale, fysieke en sociale toegankelijkheid), Dedicon en de Zwitserse Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden. Deze organisaties hielpen hen focusgroepen met blinde mensen te organiseren om te ontdekken hoe tactiele kaarten hen kunnen helpen in hun dagelijkse leven.

Nauta herinnert zich het verhaal van een deelnemer over een treinreis naar de bouwmarkt iets verderop. Toen hij een paar dagen later opnieuw de trein pakte om naar een elektronicawinkel te gaan, realiseerde hij zich dat de winkel vlak bij de bouwmarkt was. De deelnemer zei dat als hij dat eerder had geweten, hij beide winkels tegelijk had bezocht.

"Als wij ziende mensen ergens naartoe navigeren, weten we onmiddellijk wat er nog meer in de buurt van onze bestemming is", zegt Nauta. "Tot nu toe konden mensen met een visuele beperking dat niet echt, behalve met de handgemaakte kaarten die Dedicon maakt, maar niet in grote hoeveelheden kan produceren."

Hoewel er al tactiele kaarten beschikbaar zijn visueel beperkte mensen, zijn ze vaak moeilijk en tijdrovend om te maken.

"Dedicon maakt al heel lang tactiele kaarten, maar altijd handmatig", zegt Nauta. "Als we een aanvraag krijgen voor een kaart van een bepaald land of deel van een stad, tekent een illustrator het gebied straat voor straat. Dat is uiteraard erg arbeidsintensief. Daardoor kunnen we niet veel kaarten maken."

Toen Van Altena zes jaar geleden namens het Kadaster een conferentie bezocht, kwam hij Anna Vetter tegen. Zij werkte toen als stagiaire bij Esri Zwitserland, waar met ArcGIS-technologie een tactiele atlas van Zwitserland was gemaakt. Van Altena was geïnteresseerd in haar werk en vroeg haar de data en projectbestanden met hem te delen, zodat hij iets soortgelijks kon proberen te maken met Nederlandse data. Op dat moment had hij niet genoeg tijd om het project van de grond te krijgen, maar toen Van Altena een paar jaar later samenwerkte met Daan Rijnberk, die toen stage liep bij het Kadaster, kwam het idee weer bovendrijven.

"Navigatie-apps vertellen je dat je rechtdoor moet, of rechtsaf, of linksaf bij de volgende bocht. Maar is het een hoek van 60, 90 of 120 graden? Wat voor soort straat is het? Een smalle straat voor voetgangers of een brede weg met veel auto's?", peinst Arend Jan van Dongen. Arend Jan komt uit Vught en is blind. "Een navigatie-app geeft je die informatie niet. Om dit overzicht te krijgen, heb je een 'voelbare' kaart nodig."

Door een samenwerkingsverband bestaande uit vier organisaties én ervaringsdeskundigen wordt op dynamische wijze samengewerkt aan toegang voor mensen met een visuele beperking tot tactiele kaarten met informatie over de ruimtelijke omgeving. Of ze nu in hun eigen woonomgeving rondlopen, naar een stad in de buurt gaan of juist ver weg. Het Kadaster werkt samen Dedicon, Stichting Accessibility en Esri Nederland om met ArcGIS-technologie papieren kaarten te maken waarmee mensen met een visuele beperking op de tast een overzicht krijgen van buurten, regio's, landen en de wereld.

De projectgroep wil dat de kaarten aansluiten bij de gebruikersbehoeften en voorkeuren van een brede doelgroep, en dat visueel beperkte mensen de kaarten zelfstandig en zonder hulp van een ziende persoon kunnen aanvragen. Uiteindelijk is het doel om ook mensen buiten Nederland te bereiken.

“Dankzij de ArcGIS Levende Atlas van de wereld hebben we geografische informatie van over de hele wereld, en op verschillende niveaus", zegt Vincent van Altena, adviseur onderzoek en innovatie bij Het Kadaster. "Als projectgroep willen we deze kaarten voor iedereen ‘on-demand’ beschikbaar maken, waar ook ter wereld, vooral op plekken waar mensen beperkte toegang hebben tot dit soort middelen."

"Alle visuele media moeten worden aangepast voor mensen met een visuele of leesbeperking. Om de eenvoudige reden dat het in de eerste plaats mensen zijn", voegt Julian Nauta toe. Hij is productmanager voor braille en tactiele tekeningen bij Dedicon, een non-profitorganisatie die teksten en afbeeldingen aanbiedt in alternatieve leesvormen. "Om volwaardig deel te nemen aan onze zeer visuele en beeldrijke samenleving, hebben ze een manier nodig om afbeeldingen te begrijpen, tekst te lezen en kaarten te ervaren."

Overzicht en context
Op weg naar een digitale oplossing

Meer informatie

Wilt u meer weten over dit project? Neem dan contact met ons op via onderstaande button.

GIS verrijkt tactiele kaarten met informatie over de ruimtelijke omgeving

Voor mensen met een visuele beperking werkt de spraakfunctie van veelgebruikte navigatie-apps heel goed om van punt A naar B te komen. En dan vaak in combinatie met andere hulpmiddelen, zoals een taststok of geleidehond. Maar gebruikers van deze apps missen onderweg regelmatig informatie over de ruimtelijke context.

Door een samenwerkingsverband bestaande uit vier organisaties én ervaringsdeskundigen wordt op dynamische wijze samengewerkt aan toegang voor mensen met een visuele beperking tot tactiele kaarten met informatie over de ruimtelijke omgeving. Of ze nu in hun eigen woonomgeving rondlopen, naar een stad in de buurt gaan of juist ver weg. Het Kadaster werkt samen Dedicon, Stichting Accessibility en Esri Nederland om met ArcGIS-technologie papieren kaarten te maken waarmee mensen met een visuele beperking op de tast een overzicht krijgen van buurten, regio's, landen en de wereld.

De projectgroep wil dat de kaarten aansluiten bij de gebruikersbehoeften en voorkeuren van een brede doelgroep, en dat visueel beperkte mensen de kaarten zelfstandig en zonder hulp van een ziende persoon kunnen aanvragen. Uiteindelijk is het doel om ook mensen buiten Nederland te bereiken.

“Dankzij de ArcGIS Levende Atlas van de wereld hebben we geografische informatie van over de hele wereld, en op verschillende niveaus", zegt Vincent van Altena, adviseur onderzoek en innovatie bij Het Kadaster. "Als projectgroep willen we deze kaarten voor iedereen ‘on-demand’ beschikbaar maken, waar ook ter wereld, vooral op plekken waar mensen beperkte toegang hebben tot dit soort middelen."

"Alle visuele media moeten worden aangepast voor mensen met een visuele of leesbeperking. Om de eenvoudige reden dat het in de eerste plaats mensen zijn", voegt Julian Nauta toe. Hij is productmanager voor braille en tactiele tekeningen bij Dedicon, een non-profitorganisatie die teksten en afbeeldingen aanbiedt in alternatieve leesvormen. "Om volwaardig deel te nemen aan onze zeer visuele en beeldrijke samenleving, hebben ze een manier nodig om afbeeldingen te begrijpen, tekst te lezen en kaarten te ervaren."

Ellen Zieleman is een van de mensen die heeft geholpen bij het testen van de kaarten

"Navigatie-apps vertellen je dat je rechtdoor moet, of rechtsaf, of linksaf bij de volgende bocht. Maar is het een hoek van 60, 90 of 120 graden? Wat voor soort straat is het? Een smalle straat voor voetgangers of een brede weg met veel auto's?", peinst Arend Jan van Dongen. Arend Jan komt uit Vught en is blind. "Een navigatie-app geeft je die informatie niet. Om dit overzicht te krijgen, heb je een 'voelbare' kaart nodig."

Hoewel er al tactiele kaarten beschikbaar zijn visueel beperkte mensen, zijn ze vaak moeilijk en tijdrovend om te maken.

"Dedicon maakt al heel lang tactiele kaarten, maar altijd handmatig", zegt Nauta. "Als we een aanvraag krijgen voor een kaart van een bepaald land of deel van een stad, tekent een illustrator het gebied straat voor straat. Dat is uiteraard erg arbeidsintensief. Daardoor kunnen we niet veel kaarten maken."

Toen Van Altena zes jaar geleden namens het Kadaster een conferentie bezocht, kwam hij Anna Vetter tegen. Zij werkte toen als stagiaire bij Esri Zwitserland, waar met ArcGIS-technologie een tactiele atlas van Zwitserland was gemaakt. Van Altena was geïnteresseerd in haar werk en vroeg haar de data en projectbestanden met hem te delen, zodat hij iets soortgelijks kon proberen te maken met Nederlandse data. Op dat moment had hij niet genoeg tijd om het project van de grond te krijgen, maar toen Van Altena een paar jaar later samenwerkte met Daan Rijnberk, die toen stage liep bij het Kadaster, kwam het idee weer bovendrijven.

GIS verrijkt tactiele kaarten met informatie over de ruimtelijke omgeving

"Mensen met een visuele beperking gebruiken hun vingertoppen om kaarten te verkennen. Daarom hebben ze ruimte nodig tussen de objecten, vormen en lijnen om ze te kunnen onderscheiden," aldus Van Altena. "Om een lijn te kunnen voelen, moet die ongeveer driekwart millimeter dik zijn", legt Nauta uit. "Om een lijn te kunnen onderscheiden van een iets dikkere lijn, moet die tweede lijn bijna twee keer zo dik zijn. En om te kunnen bepalen waar het ene object eindigt en het volgende begint, moet er drie of vier millimeter ruimte tussen zitten."

Om deze kaarten zo toegankelijk mogelijk te maken, gebruikt het team zwelpapier van A3-formaat. Dit speciale soort papier past in een gewone laserprinter. De kaarten worden geprint met zwarte inkt en dan wordt het papier in een zwelmachine geplaatst (die eruitziet als een lamineermachine) die de chemische coating van het papier activeert. Binnen enkele seconden zet de inkt uit tot een uniforme hoogte. Het resultaat is een kaart die mensen met hun vingertoppen kunnen voelen.

Omdat het oppervlak van de kaarten zo beperkt is, experimenteert het team met de manier waarop informatie kan worden gepresenteerd. "We onderzoeken hoeveel verschillende symbolen iemand met zijn vingers kan onderscheiden, welke symboliek we moeten gebruiken en hoeveel informatielagen we moeten presenteren", zegt Van der Vaart.

Net zoals ziende mensen digitale kaarten naar wens kunnen aanpassen – door in te zoomen op een bepaald gebied of door kaartlagen met gebouwen of vegetatie aan- of uit te zetten – moeten mensen met een visuele beperking hun eigen kaarten kunnen maken.

"Het belangrijkste is dat je zelf kunt bepalen wat je op een kaart wilt hebben", zegt Van Dongen. "Ik wil, als ik een (trein)station binnenkom, weten of ik de voor- of achterkant van de hal binnenkom. Iemand anders vindt dat misschien niet belangrijk."

Omdat er zo weinig labels op een kaart passen, is het maken van tactiele kaarten waarmee je gegevens kunt filteren een uitdaging.

Overzicht en context

De volgende stap in het project is het creëren van een systeem waarmee visueel beperkte mensen zelf kaarten kunnen aanvragen en bouwen, zonder hulp van anderen.

"We werken aan een proces om mensen de kaarten online te laten bestellen", zegt Aafke van Welbergen, een expert op het gebied van inclusief en gebruikersgericht ontwerpen bij Stichting Accessibility. "Het is belangrijk dat de kaarten er zijn, maar mensen moeten ze ook zelfstandig kunnen bestellen en gebruiken."

"We onderzoeken de mogelijkheden voor een websysteem voor het beschikbaar maken van de kaarten. Daarbij zoeken we ook aansluiting bij de manieren waarop mensen met een visuele beperking nu al aan informatie komen, bijvoorbeeld via Dedicon", aldus Van der Vaart. "We

Volledig zelfstandig

Braillelabels moeten een bepaalde grootte hebben en altijd horizontaal worden weergegeven, waardoor er niet veel op een kaart passen.

Tactiele kaart met verschillende symbolen

Voetpaden worden aangeduid met een stippellijn met korte stippen. Fietspaden zijn lijnen waarin elke stip drie keer zo lang is als de andere. Dus een stip van één millimeter, dan een stip van drie millimeter, enzovoort. Er wordt onderscheid gemaakt tussen wegen die voornamelijk voor auto's zijn en snelwegen. Als een weg voor zowel auto's als fietsen is, toont de kaart vanwege de beperkte ruimte alleen het symbool voor een autoweg.

Vandaaruit kunnen gebruikers aanvullende kaarten maken, bijvoorbeeld van restaurants en openbaarvervoerstations. De wegen en restaurants kunnen worden toegevoegd aan een tweede pagina en wegen en vervoerstations aan een derde pagina. Of misschien passen ze alle drie op één kaart als er genoeg ruimte is tussen de symbolen. "De kaarten hebben ook een ankerpunt, wat gebruikers houvast geeft en hen helpt zich te oriënteren", aldus Van Altena.

Er bestaan geen universele richtlijnen voor tactiele symbolen. Wel werkt de projectgroep samen met onderzoekers die zich in tactiele symbolen verdiepen en blijven ze de best practices van organisaties als Dedicon en Stichting Accessibility gebruiken

"Presenteren we eerst een kaart met alleen wegen en dan een tweede kaart met wegen en gebouwen, of beginnen we met een kaart met veel informatie en geven we mensen dan een kaart met minder informatie?" Deze vragen houden het team nog altijd bezig. Op dit moment hebben gebruikers toegang tot een kaart in de vorm van een basislaag die alleen de waterwegen, spoorwegen en wegen in een gebied weergeeft.

Hoe werken tactiele symbolen?

“Wat betekenen tactiele kaarten voor mij? Verrijking in kunnen, gaan en doen.” Dat zei Arend Jan van Dongen op dag 1 van de Esri GIS Conferentie 2023 in de keynote Inclusieve topografie: een tastbaar resultaat. Als ervaringsdeskundige en tester speelt hij een essentiële rol in het toegankelijk maken van geo-informatie voor mensen met een visuele beperking. “De kaarten geven mij informatie over een stukje omgeving, zodat ik het overzicht in mijn hoofd kan creëren.” Collega's van de samenwerkende organisaties – het Kadaster, Dedicon en Stichting Accessibility – namen de aanwezigen mee in de totstandkoming van tactiele kaarten met behulp van GIS-technologie. Ook deelden zij hun visie voor de toekomst. “Geo-informatie voor iedereen, dat is ons speerpunt", aldus Vincent van Altena, Consultant Onderzoek en Innovatie bij het Kadaster. “Het moet net zo vanzelfsprekend zijn als water uit de kraan.”

Esri GIS Conferentie 2023

De groep zoekt uit welke symbolen er op de kaarten moeten komen en hoeveel verschillende symbolen iemand met zijn vingertoppen kan onderscheiden.

denken aan het gebruik van ArcGIS Maps SDK voor JavaScript, waarmee we zowel de interface voor het bestellen van kaarten kunnen bouwen als de dynamische legenda's die we in de kaarten willen gebruiken."

Zodra gebruikers het hele proces van het maken, bestellen, afdrukken en gebruiken van tactiele kaarten zelfstandig kunnen doorlopen, hoopt de projectgroep hun werk uit te breiden naar andere organisaties en mensen in andere landen. "We willen onze proof-of-concept-ontwerpen, die gebruik maken van nationale datasets en de ArcGIS Levende Atlas, gebruiken om onze kennis te delen met andere organisaties en nationale geografische instituten", aldus Van Altena. "Door met nog meer mensen samen te werken, kunnen we verder bouwen op onze ideeën."

Meer informatie

Wilt u meer weten over dit project? Neem dan contact met ons op via onderstaande button.

Op weg naar een digitale oplossing

De twee namen contact op met Bartiméus (een instituut voor visueel beperkte mensen), Stichting Accessibility (een organisatie die zich richt op digitale, fysieke en sociale toegankelijkheid), Dedicon en de Zwitserse Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden. Deze organisaties hielpen hen focusgroepen met blinde mensen te organiseren om te ontdekken hoe tactiele kaarten hen kunnen helpen in hun dagelijkse leven.

Nauta herinnert zich het verhaal van een deelnemer over een treinreis naar de bouwmarkt iets verderop. Toen hij een paar dagen later opnieuw de trein pakte om naar een elektronicawinkel te gaan, realiseerde hij zich dat de winkel vlak bij de bouwmarkt was. De deelnemer zei dat als hij dat eerder had geweten, hij beide winkels tegelijk had bezocht.

"Als wij ziende mensen ergens naartoe navigeren, weten we onmiddellijk wat er nog meer in de buurt van onze bestemming is", zegt Nauta. "Tot nu toe konden mensen met een visuele beperking dat niet echt, behalve met de handgemaakte kaarten die Dedicon maakt, maar niet in grote hoeveelheden kan produceren."

Door te testen ontdekte het team dat mensen de kaarten vooral willen gebruiken om te begrijpen hoe steden en buurten in elkaar zitten, waar de winkels zijn en welke routes ze kunnen nemen. Een van de testers, een vrouw die enkele jaren geleden haar gezichtsvermogen verloor, wilde weten hoe het nieuwe winkelcentrum bij haar in de buurt eruitziet.

"Ze weet hoe haar buurt er vroeger uitzag, maar ze weet niet hoe het winkelcentrum eruitziet, en ze gaat er vaak winkelen", zegt Niels van der Vaart, hoofd productmanagement en innovatie bij Esri Nederland. "Daarom vroeg ze ons een kaart van het winkelcentrum te maken."

Naast het voorzien in de dagelijkse behoeften van mensen met een visuele beperking, ziet Van Altena nog meer mogelijkheden. “We hopen dat gebruikers met onze kaarten ook hun kennis van de samenleving en bepaalde situaties in de maatschappij – in hun eigen stad, maar ook op Europees en zelfs mondiaal niveau – kunnen verrijken.”

Mensen met een visuele beperking kunnen met hun vingers voelen waar voetpaden, wegen, spoorlijnen, gebouwen, gras en water zich bevinden.

De legenda van de kaart in braille

"Op die manier hebben we tactiele, afdrukbare kaarten van buurten en van Nederland gecreëerd die informatie bevatten over de ruimtelijke context. Denk aan provinciale hoofdsteden en de manier waarop spoorwegen door het land lopen", aldus Van Altena.

Het team voerde vervolgens gebruikerstesten uit met mensen met een visuele beperking. Ellen Zieleman, een van de testers, was verbaasd toen ze voor het eerst een van de tactiele wereldkaarten van Het Kadaster voelde. "Met één vinger kon ik Nederland verkennen, en met beide handen kreeg ik een idee van de grootte van Rusland", aldus Zieleman in een video van het Kadaster over haar ervaring als kaarttester. “Mijn wereldbeeld is verrijkt, doordat ik nu net als mensen zonder visuele beperking toegang heb tot deze kennis.”

Toen Van Dongen de tactiele kaarten testte, deed hij dat in Zwolle, vlak bij het kantoor van Het Kadaster. "Ik herkende het gebied, maar kwam ook nieuwe dingen tegen op de kaart", zegt Van Dongen. "Een kaart die op de juiste manier is gemaakt, biedt het overzicht dat je nodig hebt om je te oriënteren in het dagelijkse leven. Als ik bijvoorbeeld op vakantie ben, wil ik weten hoe de omgeving van de accommodatie eruitziet. En als ik naar een ziekenhuis moet, kan ik gemakkelijker mijn weg vinden als ik een overzicht heb van de gangen en de verschillende delen van het ziekenhuis."

In samenwerking met Esri Nederland maakten Van Altena en Rijnberk een aantal kaarten in ArcGIS. Daarvoor gebruikten ze gegevens van het Kadaster en de ArcGIS Levende Atlas In plaats van dagen, kostte het maken van een prototype slechts zo'n 20 minuten.

Overzicht en context

 Tekst: Tekstschrijvers.nl. Foto's: Kadaster, Stichting Accessibility, Petra Fotografie

Voor mensen met een visuele beperking werkt de spraakfunctie van veelgebruikte navigatie-apps heel goed om van punt A naar B te komen. En dan vaak in combinatie met andere hulpmiddelen, zoals een taststok of geleidehond. Maar gebruikers van deze apps missen onderweg regelmatig informatie over de ruimtelijke context.